Azor Nie Pies

To czwarta książka Marty Altés, którą będziemy Was czarować na warsztatach (o wszystkich poprzednich możecie przeczytać na niniejszym blogu). Tym razem przedstawimy Wam prostą i malowniczą historię opartą na serii nieporozumień definiujących życie pewnego pogodnego psa.

Zamieszanie wynika stąd, że żaden z bohaterów nie zdradza brojącemu psu swoich prawdziwych uczuć wobec jego zachowania, czy może raczej: reaguje dość lakonicznie: „NIE!”.

Nikt mu nie tłumaczy dlaczego, to co wyprawia (są to procedery typowe dla tego gatunku zwierząt) wzbudza solidny sprzeciw, wszyscy za to krzyczą wściekle? Bezradnie? „NIEEE!”. Przekonany, że tak ma właśnie na imię, psiak wdzięcznie opowiada o tym, jak stara się uprzyjemnić rodzinie życie.

Pomaga im szybciej dostać się w różne miejsca (ciągnąć z zawrotną prędkością właściciela na smyczy), jako pierwszy próbuje potraw z troski, by bliscy czasem się nie potruli, pomaga szukać skarbów w ogrodzie (budując kopczyki obok wygrzebywanych z zapałem dziur). Bohater cieszy się, że za każdym razem ludzie powtarzają jego imię. Nie słyszy w tym zgrozy, ponieważ nikt mu niczego nie wyjaśnia, ograniczając się jedynie do słowa protestu. Być może wśród ludzi jest podobnie?

 

Jest coś, co „Nie” burzy beztroski nastrój i przekonanie o tym, że jego zachowanie wzbudza akceptację i wdzięczność otoczenia. Jest tym mianowicie błędnie napisane imię na jego obróżce.

Warto, jak to mówią, rozmawiać. Zapraszamy do wspólnej zabawy i rozmowy podczas drugiego spotkania z cyklu „Kejtry ze Starego Miasta” w niezwykłej przestrzeni zaprzyjaźnionej z nami fundacji Fiona w ostatni wspaniały listopadowy piątek.

Maria

Nie!
Tekst i ilustracje: Marta Altés
Przełożył: Jacek Dehnel
Wydawnictwo Adamada 2016

Projekt „Kejtry ze Starego Miasta” dofinansowano ze środków budżetowych miasta Poznania, realizowany jest dzięki wsparciu Rady Osiedla Stare Miasto – dziękujemy!!!

Źródła ilustracji: zasoby własne oraz ze strony wydawcy.

Jak przebiega czas przebiegły czyli rodzinne Jeszcze Pięć Minut

Marta Altés to hiszpańska Autorka, której książki brałyśmy w Domu Bajek na warsztat już dwukrotnie („Dzielna małpka”  oraz „Jestem artystą”), a najbliższe nasze spotkanie nie będzie, już wiemy, ostatnim. Dlaczego, być może, zapytalibyście.

Marta Altés pisze i rysuje o problemach tzw. dobrych rodzin, w których rodzice próbują do swoich dzieci podchodzić z wyobraźnią, nie robić awantur o rysunek na ścianie czy bałagan w pokoju. Rozwijajmy w maluchach kreatywność, pozwólmy im przekraczać linie w kolorowance! Tymczasem nasze, napięte już do granic, elipsy, zdają się czasami na swoich łukach wycierać, dlatego też warto sięgać po barwne historie zdobywającej popularność na całym świecie pracującej w Londynie graficzki.

Moi, wciąż mali, synowie nauczyli mnie już dawno, że wymijająca odpowiedź na pytanie z rodzaju „kiedy dojedziemy/będziemy się razem bawić/będzie deser” – „niedługo” – jest
poniżej ich poziomu. Ze stoickim spokojem już (kiedyś, pełni niedowierzania i rozczarowania dorosłą niekompetencją) mruczą „a niedługo to jest długo”.

Nieprawda?

Zwróćmy się po pomoc do książki „Jeszcze pięć minut” Altés.
Kto się lepiej zna na czasie? Mały lisek (tzn. jak chłopiec w piżamie, w mieszkaniu, tylko lisek) uznaje, że on, kiedy na prośbę taty, który z wytrzeszczem prosi przed bladym świtem synków o jeszcze pięć minut snu. Przecież tata uważa, że 5 minut to niedużo, a to wszak wiele czasu! Wielkim staraniem można zdążyć przygotować śniadanie. Tyle akcji, tyle sprawstwa: piżamy na podłodze, kanapki odpowiednio na blacie stołu, zjeżdżające po obrusie, i pod stołem, nakrycie przystrojone wyjętymi z doniczek kwiatkami. Ilustracje są doprawdy komiczne, głównie przez to, że boleśnie prawdziwe – jeden lisek pędzi w kloszach i kurtce ku drzwiom, drugi zaiwania za nim w majtach i jednej skarpetce. Na podłodze duży wybór najróżniejszych mniej lub bardziej praktycznych przedmiotów.

Nie ma czasu? Ależ jest dużo czasu! (pamiętacie, o to samo spierała się z Królową Kier Alicja). Tata chce dotrzeć rano do przedszkola, a synkowie poznajamiają się z hasającymi po przydrożnych kałużach żabami. Potrafią ten czas znaleźć.

A znów mówią, że godzina zabawy z dziećmi na przyjęciu urodzinowym to dużo. Żart? „Czas dla taty to cisza i spokój” – twierdzi rudy rodzic. Skądże znowu. To nie są żadne niepodważalne reguły, z tym czasem! Dorośli wzdychają „czas tak szybko leci…” – no, zwłaszcza, jak się czeka aż babeczki będą gotowe do wyjścia z piekarnika. Albo jak fasolka ma się wygramolić z doniczki.

Te wszystkie spostrzeżenia wydawałyby się może i banalne, gdyby nie wytrawny finał historii rodzinnego czasu. Chodzi o przedłużenie o pięć minut wieczornego spotkania przy nocnej lampce z tatą i książką. To pięć minut jest najważniejsze, to pięć minut dłużej z kimś, kogo się kocha.

Maria

Jeszcze pięć minut/Five more minutes
Tekst i ilustracje: Marta Altés
Przekłąd Marta Bręgiel-Pant
Wydawnictwo Tako 2019

Źródła ilustracji: zasoby własne oraz ze strony wydawcy.
Projekt „Dom Bajek Wciąż Czyta Maludom” dofinansowano ze środków budżetowych miasta Poznania.

Elegancki Spacerowicz

Pouczenie o tym, jak poruszać się w gąstwie miasta, w którym i pasy na jezdniach, i tory
tramwajowe, i światła, kierunki gąsienic pieszych na chodnikach, autorstwa niezrównanej Wandy Chotomskiej i Wacława Bisko, autora m.in. „Kursu języka polskiego dla początkujących” – jest równocześnie eleganckie jak i przekomiczne.

Pisane rytmicznym ośmiozgłoskowcem przedstawia oryginalnego przechodnia, mianowicie jamnika. Wydana po raz pierwszy w 1975 książka, stylowo zilustrowana przez znakomitego grafika, mistrza polskiej szkoły plakatu, Jerzego Flisaka, jako całość wywołuje skojarzenia z szykowną i nieco absurdalną twórczością Kabaretu Starszych Panów, Ludwika Jerzego Kerna, z lengrenowskim Profesorem Filutkiem, czy wreszcie historyczną postać należącego do Jerzego Waldorffa jamnika Puzona. Jest to prawdziwy koktajl dla dzieci i dorosłych, estetyczny rarytas – dlatego też w 2014 r. Wydawnictwo Muza opublikowało reprint „Psa z ulicy Bałamutów”.

Bohater co rusz wpada w kłopoty – „zamiast chodzić po ulicy, on po jezdni szedł piechotą”, „Pies na chodnik wskoczył godnie/z miną wielce obrażoną. Przewracają się przechodnie./ Któż to chodzi lewą stroną?”.

Jamnika, elegancko ustrojonego w buty, co po chwilę gnębi uprzejmy, choć stanowczy policjant: „Piesku! – krzyknął pan policjant. – Nie myśl tylko o obiedzie!/Zanim zrobisz krok na jezdnię, popatrz, czy nią coś nie jedzie!”. Po drodze buntują się przechodnie, kierowcy i motorniczy. Sam piesek nie jest zbyt zadowolony, ale dzięki jego przygodom czytelnik dostaje wyraźne wskazówki jak bezpiecznie i kulturalnie poruszać się w ruchu ulicznym.

Przy okazji uhonorowania autorki m.in. „Tadka niejadka” i „Przygód jeża spod miasta Zgierza” znany twórca literatury dziecięcej powiedział: „Szwedzi mają Astrid Lindgren, Finowie Tove Jansson, a Polacy – Wandę Chotomską. Naprawdę nie wyszliśmy na tym źle!”

Maria

„Pies z ulicy Bałamutów „, Wanda Chotomska, Wacław Bisko
Ilustracje: Jerzy Flisak
Wydawnictwo Muza (wznowienie)

Projekt „Kejtry ze Starego Miasta” dofinansowano ze środków budżetowych miasta Poznania, realizowany jest dzięki wsparciu Rady Osiedla Stare Miasto – dziękujemy!!!

Źródła ilustracji: zasoby własne oraz ze strony wydawcy.

O kamieniu, który zmienił zdanie, czyli tu es Petra

Bardzo wciągająca, angażująca intelekt i wrażliwość rzecz, wydana przez nadzwyczajną Wytwórnię. Sprawia mi też satysfakcję świadomość, że okładka książki na całym świecie wygląda tak samo. Posłuchajcie.

Bohaterce, która w pierwszej części opowieści jest – jak na okładce – górą, prastarą, imponującą skałą, pod którą rosną gigantyczne paprocie i przechadzają się dinozaury, jest bardzo dobrze samej ze sobą. „Nic mnie nie ruszy” – konstatuje z lekkim uśmiechem. „Ani Wiatr. Ani czas.” Co więcej – jest zadowolona, że nigdzie nie chodzi, bo to wszyscy do niej przychodzą, a zwłaszcza ludzie (wśród nich być może, jak w starym porzekadle, Mahomet). Wśród rycerzy w zbrojach czuje się jak królowa gór.

I w tej chwili tekst znika, wraz z bohaterką czujemy się zaskoczeni przelatującą nad jej „głową” gałęzią. Po raz pierwszy skała zmienia swoją minę. W kolejnej odsłonie odkrywa się cała przemiana – na ilustracji pojawia się gigantyczny psi, z przeproszeniem, łeb.

Wśród kapitalnych obrazów Marianny Coppo widzimy właściciela psa (jak to się mówi, pana) z wystającą z kieszeni procą. „O, kamień?” ni to się dziwi, ni cieszy gdy pies przynosi mu swoje osłupiałe znalezisko.

Tego epitetu Petra nie może znieść – woli być już „niezwykłym jajkiem, pełnym niespodzianek”. Niespodzianką ma być jego lokator – ziejący ogniem smok, wyfraczony pingwin, w każdym razie, skała jest pewna – ktoś wyjątkowy.

Iluzje szybko jednak rozwiewa powracający do gniazda ptak, który ponownie nazywa niewzruszoną, do tej pory, skałę, kamieniem. Znudzona tym bohaterka zostaje wyrzucona do płytkiej wody, w której, w 1/4 zanurzona, z zadowoleniem stwierdza „A mówią, że jajko nie może być wyspą”, cóż, nie słyszałam tego wyrażenia, ale być może jest używane w Rzymie, z którego Autorka pochodzi.

Wyobraźnia Petry zaczyna podsuwać nowe obrazy – rajskiej, słonecznej i spokojnej wyspy. Obok niej, a w zasadzie pod nią, przepływa żaglówka, z czubka wyrasta egzotyczne drzewo, w które stuka czerwony ptak. Jednak perspektywa jest podwójna – bo obok, z toni, wystaje butelka, proporcjami równa żaglówce.

Nowy czar wkrótce pryska – po skałę tkwiącą znów w wielkiej kałuży (czyli, jak pamiętamy, kamień) wyciąga się dłoń, której właściciel krzyczy „Jaki fajny kamyk!”. No, nie wzbudza to w Petrze radości. Ląduje w kieszeni, potem trafia do dziecięcego pokoju, w ręce uśmiechniętej dziewczynki.

Zdaje się, że po wielu przejściach bohaterka odzyskuje szczęście i spokój. Z pomocą kilku kresek dziecko zamienia ją w słonia. Czy to koniec przemian? „Jakieś pomysły? Żadnych?” – „Będzie się działo. Kamień z serca”.

Petra” to doceniany w świecie debiut autorki i ilustratorki tekstu. „Gdy nie śpię lub nie jem bruschetty, zazwyczaj rysuję”. Mam wielką nadzieję i chęć poznać więcej jej bogatych w znaczenia, uniwersalnych (choćby biblijna aluzja przepowiadających przeznaczenie Piotra słów Chrystusa – „Ty jesteś skałą”) oraz fascynująco namalowanych temperą, akwarelą książek. Tym razem zapraszamy na warsztaty do łazarskiego „Kręgu”. Będzie się działo.

Maria

Petra, Marianna Coppo
Tłum. Gabriela Rogowska
Wydawnictwo Wytwórnia 2019

Projekt „Dom Bajek Wciąż Czyta Maludom” dofinansowano ze środków budżetowych miasta Poznania.