Oliver Jeffers (w Polsce znany m.in. z „O niezwykłym chłopcu, który pożerał książki”, „Jestem dzieckiem książek”, „O chłopcu, który pływał z piraniami”) narysował i opisał książkę, którą można by nazwać ilustrowanym wstępem do życia na Ziemi.
Here we are – tak w północnej Irlandii zwykle się mawia po wejściu dokądś w towa-rzystwie, w chwili ciszy. Jeffers dedykuje swoją książkę Harlandowi, synkowi, aby mu „pomóc zrozumieć świat”. Są w niej rzeczy, które według autora warto wiedzieć. W wywiadzie dla Guardiana przyznaje, że najpierw myślał o liście do syna, rosnące stosy notatek jednak postanowił zawrzeć w ilustrowanej książce.
„Cześć, maleństwo. Witaj na naszej planecie. Nazywamy ją Ziemią.” Chyba większość rodziców przeżywa niepokój o to, czy sprostają zadaniu objaśnienia świata w całej jego złożoności i prostocie; czy znajdzie właściwe słowa, odniesienia, metafory. Gdyby Jeffers nie został ojcem, jak sam mówi, nie byłby w stanie napisać tej książki. Jest ona swojego rodzaju kompendium wiedzy o świecie – z perspektywy ojca przedstawiającego dziecku, które trzyma na rękach, nie tylko najbliższe otoczenie, ale świat cały.
Zaczyna od ogółu, kosmosu – ponieważ wraz z pojawieniem się Harlanda natychmiast doświadczył stanu “mikro i makro”- skupiony na malutkim obiekcie coraz lepiej zdawał sobie sprawę jak przepastna jest rzeczywistość dookoła. Kolejne ilustracje przedstawiają, niczym w biblii, lądy, morza, wreszcie ich mieszkańców. Ambicją Autora nie jest dochodzenie szczegółów, wyhamowuje tam, gdzie, jak się dorosłym wydaje, leży granica dziecięcej zdolności pojmowania.
Krótkie komentarze dopełniają kapitalne, jak zwykle u Jeffersa, ilustracje, z naniesionymi gwiazdozbiorami, podziałem przestrzeni nad ziemią, anatomią człowieka („Dbaj o ciało, bo większość jego części nie odrasta”). Jak każda wypowiedź rodzica, nie jest ona pozbawiona dobrych rad oraz przesłania. Dowiadujemy się zatem co jest naprawdę ważne, żeby przeżyć, jak bardzo różnorodne gatunki zwierząt i rasy ludzi zamieszkują Ziemię. Jak odróżnić dzień od nocy? „Ogólnie jest tak, że kiedy widać słońce, to jest dzień i wtedy robimy różne rzeczy.” Zagadnieniu czasu, który bywa, że płynie leniwie towarzyszy przestroga by dobrze go wykorzystywać, ponieważ często jednak „pędzi jak szalony”.
Autor, chcąc nie chcąc, wypowiada się po trochę w imieniu całej ludzkości (mnie samej wobec pierwszego synka wydawało się, że niezbyt zgrabnie występuję w roli tłumacza i przewodnika japońskiego ministra, który nic z tego co plotę nie rozumie, ale uprzejmie się uśmiecha), czyli dotychczasowych mieszkańców Ziemi, która „wygląda na wielką. Ale i nas jest tutaj całe mrowie – dokładna liczba – więc bądź dobry. Dla wszystkich starczy miejsca.”
Opowieść kończy się poruszająco i prawdziwie. Kiedyś, nas, narratorów-rodziców, zabraknie. Ale i na to Autor znajduje radę: „Zawsze możesz spytać kogoś innego. Na Ziemi nigdy nie będziesz sam”
Warto zajrzeć też na ostatnie, pozbawione ilustracji, strony. Na nich opowiadający synkowi o świecie przejęty nową rola i ogromną odpowiedzialnością ojciec cytuje m.in. słowa własnego Taty. Dziękuje również nam, czytelnikom.
Zapraszamy do wspólnego wysłuchania osobistych „wskazówek dla mieszkańca planety Ziemia”, pomóżcie nam rozjaśnić jej tajemnice.
Maria
Oliver Jeffers
Tutaj jesteśmy
Wydawnictwo Zielona Sowa 2018
Źródła ilustracji: zasoby własne, wydawca oraz https://www.theguardian.com.
Projekt „Dom Bajek Wciąż Czyta Maludom” dofinansowano ze środków budżetowych miasta Poznania! #poznanwspiera
Dom Bajek 